٧- آرامبخش ها

معرفی آرامبخش ها

• آرامبخش ها گونه ای از دارو ها هستند که باعث بوجود آمدن احساس رضایت و تسکین در فرد مصرف کننده می شود. این داروها اغلب برای افرادی که به بیماری های روانی و یا عصبانیت های شدید مبتلا هستند تجویز می شود. همچنین آرام بخش ها برای عمل های جراحی، خواب آوری، و یا کاهش دادن میزان عوارض خماری در افرادی که تحت سم زدائی اعتیادهای مصرفی هستند نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
  
• آرام بخش ها منحصرا به شکل قرص یا کپسول تولید می شوند. این داروها از طریق تاثیر بر سیستم مرکزی اعصاب، فعالیت های بدن را کند کرده و به مصرف کننده احساس آرامش و یا خواب آلودگی می دهند. آن ها سرعت فرایندهای عادی مغز را کاهش داده و تاثیراتی همچون سطحی شدن تنفس، صحبت کردن بریده بریده، کندی، خستگی، سردرگمی، و گشاد شدن مردمک چشم  از خود به جای می گذارند. همه داروهای خواب آور، شل کننده، ضد اسپاسم،  مسکن، و یا داروهای مخصوص افراد روانپریش در زمره دارو های آرام بخش قرار می گیرد.
• آرام بخش ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند: آرام بخش های قوی، و آرام بخش های ضعیف. آرام بخش های قوی در حقیقت در زمره داروهای ضد روانپریشی قرار می گیرند چراکه اغلب برای درمان اختلالات روانی مانند شیزوفرنی استفاده می شوند. داروهای آرامبخش تحت نام های تجاری ملاریل، هالدول، ناوانه، تورازین، پرولیکسین تولید می شوند. داروهای آرامبخش ضعیف در دسته بنزودیازپین ها قرار می گیرند و تحت عنواینی چون زاناکس، والیوم، لیبریوم، آتیوان، کلونوپین تولید می شوند. از این دارو ها برای درمان اختلالات روانی و عصبی، خماری اعتیاد، بی خوابی، اسپاسم های عضلانی، و تشنج استفاده می شود.
• در دز هایی که برای مصارف درمانی استفاده می شوند، آرامبخش ها تاثیراتی چون تسکین دادن اضطراب و عصبانیت و یا کنترل احساسات از خود به جا می گذارند. بسیاری از داروهای آرام بخش برای کمک به خواب بهتر و راحت تر مورد استفاده قرار می گیرند. با افزایش دوز مصرف، میزان کند شدن مکانیزم بدن نیز افزایش پیدا کرده و بدن دچار حالت لختی، خواب آلودگی، آشفتگی ذهنی، و ناتوانی جسمی می شود. بسیاری از افراد پس از مصرف قرص های آرام بخش دچار حالات بی حالی، خواب آلودگی و سرگیجه می شوند. سایر عوارض جانبی این دارو ها عبارت است از: کاهش انگیزه، تحریک پذیری، حالت تهوع، سردرد، بثورات پوستی، اختلال در عملکرد جنسی، بی نظمی قاعدگی، لرزش، از دست دادن یا افزایش اشتها، بی حالی و خواب آلودگی بیش از حد، و رویاهای زنده (توهم). استفاده دائمی و طولانی مدت قرص های آرام بخش باعث به وجود آمدن وابستگی جسمی و روحی شده و می تواند اعتیادآور باشد. نحوه اعتیاد به آرام بخش ها مشابه اعتیاد به باربیتورات ها می باشد.

عوارض و تاثیرات آرامبخش ها

• از مهمترین تفاوت بین آرام بخش های قوی و ضعیف این است که مصرف دائمی و طولانی مدت نوع ضعیف، به منظور شادی و سرخوشی، آنان را در معرض سوء استفاده از مواد قرار داده و باعث توسعه یافتن بیماری اعتیاد می شود. بعلاوه به دلیل این که این نوع داروها به طور گسترده ای توسط پزشکان تجویز می شوند، مصرف کنندگان اغلب به راحتی قادر به تهیه آن هستند. برخی از مصرف کنندگان آرام بخش ها را به صورت تفریحی، و یا به صورت همزمان با سایر مواد کند کننده بدن مانند هروئین مصرف می کنند که می تواند خطرات زیادی برای سلامتی فرد به همراه داشته باشد.
• عوامل متعددی در شکل گیری اعتیاد به قرص های آرام بخش دخیل هستند. افرادی که به طور دائمی از این داروها استفاده می کنند به تدریج به آن وابسته شده و برای دستیابی به همان میزان آرامش قبلی، مجبور به مصرف میزان بیشتری از آن هستند. با مصرف دوزهای بالاتر، فرد دچار تلورانس و مقاومت بدن شده و نه تنها به مصرف آرام بخش ها وابسته می شود، بلکه میزان مصرف خود را نیز دائما افزایش می دهد. عامل دیگری که باعث وابستگی افراد می شود، بعد روانی نیاز به مصرف است. برای مثال افرادی که برای درمان عصبانیت تحت تجویز قرص های آرامبخش قرار می گیرند، از نظر روحی نیز به آن وابسته شده و عادت می کند تا برای پیشگیری از بروز عصبانیت، همواره به قرص های آرام بخش پناه ببرند. این افراد به احساس آرامش و نشئگی ناشی از مصرف مواد وابسته شده و به سرعت باعث رشد و توسعه بیماری اعتیاد می شوند. معتادان به آرام بخش ها استفاده از این قرص ها را به عنوان یک راه حل موقت برای تسکین دردهای جسمی و روحی خود انتخاب کرده و خواه ناخواه مرز بین مصرف درمانی، و سوء استفاده از مواد را گم می کنند. همی امر سبب می شود که به راحتی در دام چرخه اعتیاد گرفتار شده و باعث گسترش هرچه بیشتر این وابستگی شوند.
• استفاده غیر قانونی و سوء مصرف داروهای آرام بخش علاوه بر اثرات روحی، آسیب های جسمی فراوانی نیز به فرد وارد می کند. این داروها مکانیزم عادی فعالیت بدن را مختل کرده و در صورت مصرف مداوم می توانند به مرگ منجر شوند. همچنین از نظر اجتماعی نیز وابستگی به داروهای آرام بخش مشکل زا بوده و می تواند باعث لطمه وارد شدن به سایر جنبه های زندگی فرد معتاد از جمله خانواده، کار و امور مالی شود و تا زمانی که وی به مصرف اینگونه قرص ها ادامه داده و برای درمان خود به پزشک معالجه نکند، بیماری او درمان نخواهد شد.
• در صورت قطع مصرف مواد آرامبخش و یا تصمیم به ترک اعتیاد، بدن از خود واکنش نشان داده و وابستگی شدید خود به این داروها را به صورت عوارض خماری ظاهر می کند. نشانه های خماری در افراد مختلف، بسته به میزان مصرف با سایرین متفاوت است. به دلیل شدت عوارض و خطرات احتمالی که خماری به همراه دارد، توصیه می شود که این مرحله تحت نظر و نظارت پزشک متخصص صورت بگیرد. نشانه های خماری بدن حدودا ٦ الی ٣٦ ساعت بعد از آخرین بار مصرف آغاز شده و یک الی دو روز بعد از آعاز به نقطه اوج خود می رسد. در شرایط خاصی، برای کاهش دادن میزان فشار ناشی از خماری در معتادان به قرص های آرام بخش، داروهای خاصی توسط پزشک تجویز می شود. برخی از نشانه های خماری عبارتند از: تشنج، حملات روانی، لرز، گرگرفتگی، از دست دادن اشتها، تعریق شبانه، تنفس سریع، گیجی، توهم، درد عضلانی، تحریک پذیری و خشم.